مطالعه‌ میدانی میزان مصرف گیاهان دارویی و تعیین سطح دانش و ویژگی‌های حرفه‌ای عرضه کنندگان این گیاهان در شهر سنندج

سابقه و هدف: گیاهان دارویی دارای جایگاه ویژه­ در تأمین بهداشت و سلامت جوامع، پیشگیری و درمان بیماری‌ها هستند. استان کردستان نیز به عنوان یکی از ذخایر ژنتیکی عمده گیاهی و از قطب‌های تنوع گیاهان دارویی در کشور به شمار می‌رود. وجود عطاری‌های متعدد و بازار سنتی استان که محل عرضه‌ی گیاهان دارویی است حاکی از علاقه و توجه مردم این دیار می‌باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف ارزیابی عرضه گیاهان دارویی و خصوصیات عرضه­کنندگان در شهر سنندج انجام گرفت. مواد و روش­ها: در تحقیق حاضر ویژگی‌های حرفه‌ای واحد‌های عرضه‌کننده و میزان دانش عرضه­کنندگان گیاهان دارویی از عطاری‌های شهر سنندج در سال 1393 بررسی شد و 20 واحد توزیع­کننده به عنوان جامعه‌ی آماری این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از روش‌های اسنادی و میدانی نسبت به طراحی پرسش‌نامه اقدام شد. ابتدا روائی پرسش‌نامه بررسی و مورد تأیید قرار گرفت و یک مطالعه‌ی راهنما با انتخاب ده نفر از عطاران، خارج از محدوده‌ی تحقیق، برای بررسی پایایی ابزار سنجش انجام گرفت، میزان آلفای کرونباخ پس از اعمال تغییرات لازم، (%85α=) بود که نشان از پایا بودن ابزار تحقیق دارد. یافته­ها: نتایج نشان داد نمونه‌های مورد بررسی از سطح دانش متوسطی در زمینه‌ی گیاهان دارویی برخوردارند و 35درصد افراد مورد مطالعه دارای تحصیلات دانشگاهی و بیش از 75 درصد افراد به صورت کم و بیش در کلاس‌های آموزشی شرکت کرده‌اند. پرفروش‌ترین گیاهان در عطاری‎ها عبارتند از گل‌گاوزبان، زردچوبه، بابونه، دارچین، نعناع، شوید، پونه و آویشن. اکثر مراجعه‌کنندگان از قشر متوسط و پایین جامعه و بیشتر مراجعات برای معالجه‌ی بیماری‌های سرماخوردگی، سردرد، گوارشی و قلبی است، بیشتر گیاهان موجود در عطاری‌ها از خود استان و استان کرمانشاه تهیه می‌شد. نتیجه­گیری و توصیه­ها: مهم‌ترین فاکتورهایی مؤثر در عدم آگاهی کامل نمونه‌های مورد بررسی، عدم شرکت در کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی بنا به دلایل مختلف است، قطعاً اتخاذ برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری لازم جهت کشت گیاهان دارویی و همچنین ارائه دوره‌های آموزشی توسط ارگان‌های مربوطه و نظارت جامع و دقیق توسط سازمان‌های متخصص و ذیربط به ویژه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی‌ استان کردستان و همچنین جهاد کشاورزی استان می‌تواند کمک شایانی به توسعه و پیشرفت عطاری‌های شهر داشته باشد.     کلیدواژه‌ها: بهداشت‌وسلامت، جامعه، دانش عرضه‌کنندگان، طب‌سنتی، عطاری.